FLORIS V
Geboorte,
onderwijs en huwelijk In 1266, op twaalfjarige leeftijd, werd Floris V
meerderjarig. Hij kon nu zelfstandig regeren, weliswaar bijgestaan door de
grafelijke raad en een wisselend college van hoge edelen. In 1268 trouwde
hij met Beatrijs van Vlaanderen (wat overigens al in 1256 was vastgelegd).
Zij kregen negen kinderen, waarvan er echter maar twee levensvatbaar
waren.
Het bewind van Floris Nadat Floris graaf was geworden zag hij het als zijn
belangrijkste zaak om het lichaam van zijn vader (die door de West-Friezen
was vermoord) te vinden en zijn dood te wreken. In 1272 ondernam hij de
eerste poging. Met een sterk leger trok hij via Alkmaar naar Westfriesland.
De tocht ging over een provisorisch dijkje die constant door de
West-Friezen werden bestookt. Floris V moest zich uiteindelijk
terugtrekken.
De Kennemers onder leiding van Gijsbrecht van Amstel waren
rond dezelfde tijd in opstand gekomen tegen Floris. Deze opstand breidde
zich snel uit over het grensgebied van Holland en Utrecht, waar de zwager
van Gijsbrecht, Herman van Woerden, een machtige positie had opgebouwd: de
niet gekozen maar wel gewijde Bisschop, elect Jan van Nassau, had uit
geldgebrek stukken land van het Sticht aan de heren verpand.
In 1278 kwam Floris de elect ter hulp, door de opstand van
de Utrechtenaren neer te slaan. Door een handig spelletje kreeg Floris V
zo het gehele Nedersticht in handen met de daarbij horende inkomsten en
strategische plaatsen. Ook gaf hij de Kennemers, die hij ook had
“verkregen” een eigen stuk land; hiermee nam hij hun hun
ontevredenheid weg. Door een bepaling in het door Floris opgestelde
landrecht, met belastingvoordelen voor de bewoners, werd hij erg populair.
Hierdoor kreeg hij de bijnaam De Keerlen God.
Tussen 1274 en 1281 heeft hij handig gemanouvreerd en kon
hij zich daarna vol op de Westfriezen richten. In 1282 ondernam hij een
tweede poging om het lichaam van zijn vader te bergen en de West-Friezen
te verslaan. Hij gebruikte hiervoor een nieuwe strategie die succesvol
bleek: hij schreef later aan de Engelse koning dat hij hen in vier
veldsagen wist te overmeesteren en dat hij het lichaam van zijn vader had
gevonden.
Floris heeft het werk van zijn vader voortgezet: hij
vernieuwde het bestuurlijke stelsel mede door het instellen van
juridisch-administraieve eenheden, de Baljuwen. De oude structuren lieten
een drastische verandering niet direct toe. De nieuwe structuren zouden
ten koste gaan van de macht van de adel.
De tegenstellingen tussen Vlaanderen en Holland gingen
spelen toen Floris Zeeland bewester Schelde als leen kreeg van de
Roomskoning. Dit verliep niet soepel, en Engeland zou moeten bemiddelen.
Verandering in zijn politiek Het onvermijdelijke gebeurde: Floris sloot een
bondgenootschap met Frankrijk. Het verdrag dat hij in 1296 sloot, was
tegen Vlaanderen gericht. Engeland kwam er achter en verbood voortaan alle
handel op Floris’ landen. Tevens beraamde Engeland het plan om Floris V
te ontvoeren met medewerking van Van Amstel en Van Woerden. Ook waren de
heren Gerard van Velzen en de hertog van Brabant en de Graaf van
Vlaanderen hierbij betrokken.
Zijn arrestatie en dood Nadat de heren uit het Muiderslot vertrokken werden zij
tegengehouden door een groep Gooilanders uit Naarden die de graaf wilden
bevrijden. Daarop trok Van Velzen zijn zwaard en vermoordde de Graaf die
weerloos op zijn paard zat gebonden. De ontvoerders vlichtten, maar werden
later gearresteerd; Van Velzen werd ter dood gebracht, de anderen verloren
hun gebieden.
Floris werd later In Alkmaar begraven samen met twee
windhonden en later naar Rijnsburg overgebracht.
|